نصب دکل مهاری با توجه به استفاده از آنها در اماکن شهری و پر تردد کاری بسیار حساس و دقیق می باشد و بهتر است حتما از کارشناسان فنی و متخصص استفاده شود.کوچک ترین خطا در نصب می‌تواند منجر به سقوط، خم‌شدگی، یا از بین رفتن عملکرد دکل شود.که متاسفانه در ایران بدون توجه به استاندارد های دکل های مهاری و عللی چون رعایت نکردن فاصله مناسب و استاندارد برای نصب سیم مهار و همچنین بارگذاری های نامناسب و بدون محاسبه، باعث می شود دکل دچار واژگونی و خسارت به اموال عمومی و مردم شود. نصب دکل مهاری یکی از بخش‌های حساس و حیاتی در پروژه‌های مخابراتی، وایرلس و امنیتی است.تیم تخصصی کاراشبکه (تبریز دکل) با بهره گیری از نیروهای فنی مجرب، خدمات [نصب و اجرای انواع دکل مهاری، خودایستا و مونوپل] را با کیفیت بالا ارائه می‌دهد.
در این مقاله به طور کامل با مراحل نصب، الزامات فنی، چک لیست‌های ایمنی و آموزش گام‌به‌گام نصب دکل مهاری آشنا می‌شوید.
چرا رعایت استاندارد در نصب دکل مهاری اهمیت دارد؟
نصب دکل های مهاری بدون رعایت کردن استانداردهای لازم می تواند خطرات جبران ناپذیری به همراه داشته باشد.این تهدیدها می تواند منجر به :
- آسیب جانی به افراد در محل
- آسیب دیدن یا از بین رفتن تجهیزات ارشمند نصب شده روی دکل
- اختلال در سرویس های مخابراتی یا نظارتی
- ایجاد خسارت مالی
پیش‌نیازهای نصب دکل مهاری
بررسی وضعیت خاک محل نصب
یکی از موارد مهمی که موثع نصب دکل باید به آن توجه داشت و در ایمنی و دوام دکل نقش به سزایی دارد ، نوع خاک و شرایط زمین است .به طور کلی خاک محل نصب باید بررسی شود :
- نوع خاک (رسی ، شنی ، سنگی و …)
- میزان تراکم و مقاومت خاک
- وجود لایه های سست یا ریزشی
- سطح آب زیرزمینی
در پروژه های کوچک، آزمایش دستی یا میدانی مانند آزمایش چگالی، نفوذپذیری یا چکش استاندارد (SPT) کافی است.
انتخاب مکان مناسب
نصب کردن دکل در مکان نامناسب می تواند باعث مشکلات فنی ، خطرات جانی و یا حتی جریمه قانونی شود. بنابراین بررسی های زیر قبل از نصب باید انجام شود :
- فاصله از خطوط فشار قوی برق (حداقل ۳ تا ۶ متر بسته به ولتاژ)
- عدم وجود موانع در مسیر دید تجهیزات وایرلس یا آنتن ها
- دسترسی آسان برای تعمیر و نگهداری
- میزان وزش باد غالب در منطقه (برای تعیین جهت مهارها)
- عدم قرارگیری دکل در مناطق ممنوعه (نظامی، حریم خطوط لوله و…)
دریافت مجوزهای قانونی
- مجوز شهرداری یا دهیاری محل نصب
- مجوز از اداره برق یا توانیر (در صورت نزدیکی به خطوط برق)
- مجوز از محیط زیست یا منابع طبیعی (در صورت نصب در مناطق خاص)
- مجوز شرکت نفت، گاز، راه‌آهن یا فرودگاه (در صورت مجاورت با تاسیسات آنها)
طراحی و تهیه نقشه های اجرایی
قبل از شروع کار باید نقشه های اجرایی کامل بررسی و تائید شده باشند. این نقشه ها شامل :
- نقشه فونداسیون و بیس پلیت (ابعاد، عمق، آرایش میلگرد، محل بولت‌ها)
- نقشه جانمایی سیم‌های مهار (جهات، فاصله، ارتفاع، زاویه مهار)
- نقشه جانمایی کلی سایت (جهت دکل، محل تجهیزات جانبی، مسیر کابل‌کشی)
- نقشه چاه ارت و سیستم ارتینگ
تامین تجهیزات لازم
تامین تجهیزات لازم قبل از نصب باید انجام شده باشد تا پروژه بدون توقف انجام شود :
- دکل ها مونتاژ شده یا سکشن بندی شده
- صفحات بیس پلیت ها ، بولت ها و میل گردها
- سیم های مهار
- ابزراهای نصب
- تجهیزات ایمنی (کمربند،کلاه ، دستکش ، کفش ،نردبان و طناب)
مراحل نصب دکل مهاری طبق استاندارد
آماده سازی محل نصب
هدف در این مرحله مشخص کردن محل دقیق نصب و نقاط مهار آن برای جلوگیری از هرگونه انحراف است.
اقدامات اجرایی :
- در این مرحله باید محل نصب براساس استاندارد نقشه مهندسی و رعایت فاصله از خطوط برق ، ساختمان ها وموانع فیزیکی کامل مشخص شود.
- شعاع مهار (Guy Radius) بسته به ارتفاع دکل مشخص شده و ۳ یا ۴ نقطه مهار در اطراف دکل با زاویه ۱۲۰ یا ۹۰ درجه نسبت به هم تعیین می‌شود.
- با استفاده از ریسمان کار، اسپری و گچ ساختمانی، محل دقیق چاله فونداسیون و مهارها مشخص می‌شود.
خاک برداری و آماده سازی فونداسیون
فونداسیون دکل مهاری از مهم ترین بخش های نصب دکل است. اگر این مرحله به صورت اصولی انجام نشود ، دکل ممکن است دچار واژگونی و خمیدگی شود.
- در اجرای فونداسیون، چاله‌ای با ابعاد متناسب حفر می‌کنند
- بعد از حفاری، از آرماتور‌های در هم تنیده برای اجرای فونداسیون استفاده می‌شود تا استحکام و مقاومت دکل مهاری بالا رود.
- در صورت سست بودن خاک، از قالب بندی فلزی برای جلوگیری از ریزش استفاده می‌شود.
نکات کلیدی:
- چاله‌ها باید از نظر عمق و ابعاد یکسان و دقیق باشند.
- زهکشی مناسب برای جلوگیری از جمع شدن آب زیر پایه دکل انجام شود.
- بتن ریزی بلافاصله پس از نصب بیس‌پلیت باید انجام شود (مرحله بعد).
بتن ریزی و مونتاژ سکشن های دکل مهاری
- آماده‌سازی بولت ها (Anchor Bolts)
بولت‌های فولادی طبق نقشه سازه‌ای در محل دقیق خود در فونداسیون قرار می‌گیرند.
- نصب بیس پلیت (Base Plate)
پس از نصب بولت ها، بیس پلیت روی آن ها قرار گرفته و با تراز لیزری یا دستی کاملاً صاف تنظیم می‌شود.
- بتن‌ریزی:
در حین بتن ریزی، موقعیت بولت‌ها و بیس‌پلیت مرتب چک می‌شود تا حرکت نکنند.
بتن در چند لایه داخل چاله ریخته شده و با ویبراتور مکانیکی متراکم می‌شود.
- مونتاژ و نصب سکشن‌های دکل
سکشن‌های دکل (معمولاً ۳ متری) از قبل در محل کارگاه یا پروژه آماده می‌شوند.هر سکشن بعدی به سکشن قبلی با پیچ و مهره گالوانیزه متصل می‌شود.تا ارتفاع ۱۵ متر می‌توان با نیروی انسانی و نردبان صنعتی نصب را انجام داد، ولی برای دکل‌های بالاتر، بالابر یا جرثقیل سبک الزامی است.
نکته ایمنی: در تمام مراحل، استفاده از کمربند ایمنی، کفش ایمنی و تجهیزات حفاظت فردی الزامی است.
نصب سیم های مهار
بعد از نصب تمامی سکشن ها، یک سوم ارتفاع دکل و بخش انتهایی آن، توسط مهار کننده‌ها مانند سیم‌های مهاری، مهارکش، گوشواره، کرپی و صفحه تعادل تحت زاویه ۱۲۰ درجه مهار می‌شود و این کار به‌همین‌منوال تا سکشن پایانی و نصب تاج دکل ادامه می‌یابد.
نکات کلیدی در نصب سیم های مهار :
- کشش بیش از حد یا کمتر از حد باعث آسیب به دکل می‌شود
- زاویه سیم مهار باید دقیقاً بین ۳۰ تا ۶۰ درجه باشد
- همه مهارها باید همزمان تنظیم شوند تا تعادل حفظ شود
نصب سیستم ارتینگ و ایمنی الکتریکی
سیستم ارت از سیم مسی، شین مسی (تسمه مسی)، صفحه مسی، برق گیر، صاعقه‌گیر و غیره تشکیل شده است.
هدف از ارتینگ دکل مهاری تخلیه ی بار الکتریکی و صاعقه از بدنه دکل به زمین ، جلوگیری از آسیب به تجهیزات روی دکل (آنتن، رادیو، کابل‌ها) و حفاظت از افراد حاضر در محل است.
نکات ایمنی نصب دکل مهاری
تجهیزات ایمنی فردی
- کمربند ایمنی (Full Body Harness)
- کلاه ایمنی
- دستکش ضدبرش
- کفش ایمنی
- طناب حمایت (Lanyard) و قرقره ارتفاع
ایمنی محیطی
- بستن شعاع خطر با نوار هشدار
- وجود تابلوهای اخطار در محل کار
- استفاده از بالابر یا جرثقیل برای نصب در ارتفاعات بالا
- جلوگیری از نصب در شرایط جوی نامساعد (باد شدید، رعدوبرق، باران)
چک لیست های بعد از نصب دکل
پس از پایان عملیات نصب، بررسی و ثبت نتایج زیر ضروری است:
- تست کشش سیم مهارها با دینامومتر
- تست ارت با دستگاه ارت‌تستر (زیر ۵ اهم)
- کنترل شاقو ل بودن کل سازه
- تست مقاومت مکانیکی پایه دکل
- تهیه گزارش نصب، عکس های مرحله ای و تایید نهایی کارفرما
جمع بندی
نصب دکل مهاری تنها یک کار اجرایی نیست؛ بلکه پروژه‌ای مهندسی، دقیق و حساس است که نیاز به رعایت اصول فنی، ایمنی و نظارتی دارد. استفاده از افراد آموزش‌دیده، ابزارهای استاندارد و رعایت مراحل نصب به‌درستی، نه‌تنها باعث افزایش طول عمر دکل می‌شود، بلکه از بروز حوادث ناگوار نیز جلوگیری می‌کند.
پیشنهاد می‌شود پیش از اجرای هر پروژه دکل مهاری، دستورالعمل‌های استاندارد، نقشه‌های اجرایی و چک‌لیست ایمنی را به‌دقت تهیه و مرور نمایید.