سیستم ارتینگ چیست؟

سیستم ارتینگ در حالت کلی و رایج آن به سه نوع اصلی تقسیم میشود که شامل TT، IT که سیستم TN خود به ، TN-S و TN-C-S تقسیم می‌شود. حرف T در اول شروع هر کلمه نشان دهنده نقشه شروع منبع است که به طور مستقیم به زمین متصل می شود و معمولا در مکانی نزدیک به سیم پیچ است.در ادامه به بررسی هر کدام خواهیم پرداخت :

سیستم TT (Terra-Terra) :

در سیستم TT منبع تغذیه از طریق نول به صورت مستقیم به زمین وصل می شود. مصرف‌کننده نیز یک الکترود زمین مستقل دارد که به بدنه‌های فلزی تجهیزات متصل می‌شود. در این روش دو اتصال زمین جداگانه وجود دارد، یکی برای شبکه و یکی برای مصرف کننده .

از ویژگی های این سیستم این است که وقتی جریان خطا در یک مصرف‌کننده رخ می‌دهد، از طریق الکترود مستقل خودش به زمین تخلیه می‌شود. چون این مسیر به زمین عمومی وصل نیست، جریان خطا نمی‌تواند به تأسیسات دیگر بازگردد یا نشت کند.این سیستم به دلیل عملکرد پایدار و پیش‌بینی‌پذیر، یکی از قابل‌اعتمادترین روش‌های ارتینگ به‌شمار می‌رود.

به زبان ساده تر و با یک مثال :

فرض کنید دو خانه در یک منطقه، هر دو به یک شبکه زمین مشترک وصل هستند. اگر در خانه اول اتصال بدنه رخ دهد و زمین مشترک باشد، بخشی از جریان خطا ممکن است به سمت بدنه تجهیزات در خانه دوم هم هدایت شود.

اما اگر هر خانه سیستم TT مستقل داشته باشد، جریان خطای خانه اول فقط از طریق زمین خودش دفع می‌شود و اصلاً وارد زمین خانه دوم نمی‌شود.

سیستم IT (Isolated Terra) :

در سیستم IT (مخفف Isolated Terra یا زمین ایزوله)، منبه هیچ گونه  اتصالی به زمین ندارد. این اتصال به صورت غیر مستقیم از طریق یک القاگر یا یک مقاومت انجام می شود.از ویژگی های این سیستم این است که برخلاف روش‌های متداول TT یا TN، نقطه نول ترانسفورماتور را مستقیماً به زمین متصل نمی‌کند، بلکه از طریق مقاومت یا القاگر آن را با زمین مرتبط می‌سازد.و همچنین با اولین خطای زمین، سیستم قطع نمی‌شود و هشدار داده می‌شود تا اپراتور رسیدگی کند.این سیستم با اتصال زمین به بدنه فلزی وسایل، تا حد زیادی از آسیب به تجهیزات و خطر جانی برای افراد جلوگیری می‌کرد. در بسیاری از سازمان ها یا ادارت قطعی برق ممکن است جان انسان ها را به خطر بیاندازد به عنوان مثال در اتاق عمل یک بیمارستان یا یک نیروگاه ، بنابراین در این مکان ها از سیستم‌های ارتینگ ویژه‌ای استفاده می‌شود که طراحی آن‌ها به گونه‌ای است که در صورت بروز اولین خطای الکتریکی، سیستم همچنان بدون وقفه به کار خود ادامه دهد.

سیستم TN (Terra–Neutral) :

سیستم TN طوری طراحی شده است که قطه نول ترانسفورماتور به زمین متصل شده و بدنه تجهیزات نیز از طریق سیم نول یا یک سیم جداگانه به همان نقطه زمین متصل می‌شود.در حقیقت در ین نوع سیستم با ایجاد یک مسیر برگشتی کم مقاومت برای جریان های خطا، باعث می‌شود که در صورت وقوع خطا، فیوز یا کلید محافظ بلافاصله عمل کند.این سیستم خود به سه دسته دیگر تقسیم می شود. و هرکدام دارای ویژگی‌هایی هستند که در زمینه‌های به‌خصوصی قابل استفاده هستند. در ادامه آن‌ها را به‌شما معرفی خواهیم کرد.

TN-C (Combined):

در سیستم TN-C نول و ارت در یک سیم مشترک هستند.در واقع بهتر است بگوییم در TN-C نول و ارت به‌صورت یک سیم مشترک تحت عنوان PEN مورد استفاده قرار می‌گیرد.در این روش به‌دلیل نیاز کمتر به‌کابل، هزینه‌های نصب کاهش پیدا می‌کند و درکل سیستم از ساختار ساده‌تری برخوردار است.

TN-S (Separate):

در این سیستم سیم نول و سیم ارت از ابتدا جدا هستند.. به‌دلیل اتصال جداگانه نول و ارت، ایمنی بیشتری در TN-S وجود دارد و احتمال تداخلات الکترومغناطیسی کاهش می‌یابد.

TN-C-S (Mixed):

ابتدا نول و ارت مشترک (PEN) و بعداً جدا می‌شوند. در نزدیکی منبع یا همان پست ترانسفورماتور، نول و ارت مشترک هستند، اما در نقاط توزیع شده از یکدیگر جدا می‌شوند. این روش مزایای روش‌های TN-C و TN-S را به‌صورت مشترک دارا بوده و با کمترین هزینه ایمنی بالایی فراهم می‌کند.